درسال 1907 با طرح آمریکا و آلمان توسط شرکتی به نام کاسپر هرمان اولین ماشین چاپ افست ساخته شده که با ساخت این ماشین تکنیک فتولیتوگرافی به سرعت پیشرفت کرد و برای اولین بار از پلیت هایی از نوع فلز روی به نام زینک استفاده شد.
برای صرفه جویی بیشتر قشر حساس و یکنواخت بودن قشر در تمام سطح پلیت از سیستم نستری فوکال استفاده نکرده بلکه به صورت غلطکی و مالشی مقدار قشر معین را به سطح پلیت انتقال می دهند.در سیستم افست و لیتوگرافی نوع پلیت ها متفاوت و هریک برای کاری مناسب می باشد:
1-پلیت های یک فلزی مانند روی، زینک و آلومینیوم.
2- پلیت های چند فلزی
بی متال از ترکیب دو فلز (مس و کروم)(فولاد و مس)(آلومینیوم و مس)
تری متال از ترکیب سه فلز (مس و کروم و فولاد) (آهن سیاه و مس و کروم)(آلومینیوم و مس و کروم) در سیستم سه فلزی ورق کروم همیشه روی فلزات قرار می گیرد.
پلیت های یک فلزی از جنس روی در اوایل رواج زیادی در صنعت لیتوگرافی وچاپ افست داشتند چون تهیه آنها آسان و ارزان بود و چند بار قابل استفاده بود.
پلیت های یک فلزی از جنس آلومینیوم همزمان با پلیت های از جنس روی برای این صنعت استفاده شد ولی چون در ابتدا روش کپی پوزتیو چندان نتیجه مطلوبی را روی سطح فلز نشان نداد استقبال زیادی از آن نشد.
پلیت های میکرال:
این نوع پلیت ها تقریباً از سطح خیلی صاف برخوردارند که در شروع کار با مخالفت های زیادی از سوی چاپخانه ها مجهز به چاپ افست مواجه شد.
برای حساس کردن سطح پلیت لایه های پلیت های حساس سطح فلز را از طریق الکتروشیمیایی زبر و آنادایز می کنند.
پلیت های یک بار مصرف که این پلیت ها فقط یک بار و قابل کپی کردن و چاپ می باشند به علت اینکه سیستم زبر کردن آنها از طریق مکانیکی انجام نمی گیرد بلکه از مواد شیمیایی و سیستم آنادایزینگ استفاده می شود.
طریق زبر کردن:
1-پلیت آلومینیوم را با اسید نیتریک و سولفوریک دقیق تمیز می شود.
2- پلیت تمیز شده را در محلول داغ سدیم هیدروکسید همراه با مقداری آلومینیوم در محلول قرار می دهیم.
3- پس از انجام مراحل 1 رو 2 پلیت آماده برای آنادایز کردن می باشد.
4- پلیت را در وان محلول 20 درصد اسید سولفوریک یا اسید کرومیک با ولتاژی معادل 12 تا 14 ولت قرار می دهیم.
5-این روش آنادایز برای کلیه پلیت ها قبل از کوتینگ کردن مورد استفاده قرار می گیرد.
آنادایز کردن علاوه بر انیکه پلیت را در مقابل اکسید شدن در مجاورت هوا نگهداری می کند زبری یکنواختی هم به سطح پلیت می دهند.
فلز آلومینیوم به محض قرار گرفتن در مجاورت هوا قشر نازکی ازاکسید را به خود می گیرد در مورد پلیت هایی از جنس روی در حدود 10 تا 20 دقیقه بایستی در محلول آب اکسیژنه قرار گیرد قبل از اینکه در وان محلول 20 درصد اسید سولفوریک با ولتاژ 12 تا 14 ولت گذاشته شود.
سیستم های دیگری جهت زبر کردن پلیت لیتوگرافی متداول هستند:
1- سیستم برس که سطح فلز را به وسیله برس های سیمی ظریفی به طور حرکت دورانی زبر می کند.
2- سیستم پراندن ماسه با فشار بر روی سطح پلیت فلزی
فلزی که موافق با چربی و مخالف با آب است مس می باشد و برای گیرایی آب از فلزی مثل کروم یا فولاد در آلیاژ دو فلزی استفاده می شود که امروز برای کارهای پر تیراژ از نوع پلیت های چند فلزی استفاده می کنند.
برای اینکه ضخامت این پلیت ها زیاد نباشد برای پلیت تری متال و بی متال از سیستم قشر نشانی فلزی از طریق آبکاری و گالوانیزه کردن انجام می شود.
پلیت های چند فلزی روی دو سیستم بنا شده است:
1- از نوع گالوانیزه شده که بایستی بعد از عمل کپی بعضی از قسمت های فلز فوقانی را با اسید خورانده تا به فلز زیری برسیم.
2- از طریق شیمیایی که در سطح فلز فوقانی می توان آن را انجام داد بعد از عمل کپی کردن خود تصویر در روی پلیت ظاهر می گردد که احتیاج به اسید کاری ندارد.
فرق بین دو سیستم نگاتیو و پوزتیو در تهیه فیلم و نوع حساس بودن پلیت مورد نظر است.
طریقه کپی نگاتیو:
سطح پلیت را تمیز کرده و با قشر حساس نازک می پوشانند و پس از خشک شدن با قرار دادن یک فیلم نگاتیو بر روی آن و با تأثیر نور بر روی آن جاهای پوشانده نشده فیلم که تعیین کننده مطلب یا تصویر است نور عبور کرده و قشر را مقاوم می سازد و جاهای پوشانده شده چون تحت تأثیر نور قرار نگرفته خام بر روی پلیت بر جای مانده و در مقابل آب مقاوم نیستند.
پس از عمل نور دادن تمام سطح پلیت با مرکب کپی آغشته می گردد و پلیت نور داده آغشته به مرکب با آب ظاهر می شود. جاهای نور ندیده فوراً در آب حل و فلز پلیت نمایان می گردد و جاهای نوردیده به صورت نگاتیو روی سطح پلیت باقی می ماند.
طریقه کپی پوزتیو:
در این روش احتیاچ به فیلم پوزتیو است ولی روی پلیت پس از نور دادن تصویر یا مطلب به صورت نگاتیو روی قشر حساس نمایان خواهد شد که باید آن را روی پلیت تبدیل به پوزتیو کرد به همین دلیل سیستم پوزتیو را سیستم برگردان کپی و یا به نام یکی ازترکیبات شیمیایی قشر حساس به نام کروم صمغی یا کروم چسبی می نامند.
روش یک قشری نگاتیو:
یک پلیت با قشر حساس شده پس از خشک کردن و نور دادن با فیلم نگاتیو تمام سطح پلیت را با مرکب کپی می پوشانند.
روش دو قشری نگاتیو:
سطح پلیت را قبل از حساس کردن با یک قشر نازک لاک مانندی می پوشانند سپس پلیت را حساس کرده و پس از نوردادن و ظهور کلیه قسمت های نور ندیده قشر حساس از بین می رود و لاک باقی می ماند.
روش یک قشری پوزتیو:
قشر حساس مستقیم روی پلیت قرار گرفته و پس از نور دادن با فیلم پوزتیو حالت شابلونی به وجود می آورد که جای مطالب و تصاویر پس از ظهور فلز نمایان می شود و برای لاک زدن بعدی آماده می گردد.
روش دو قشری پوزتیو:
پلیت را کاملاً حساس کرده سپس و پس از خشک شدن تمام سطح پلیت را بدون فیلم نور داده تا قشر مقاوم روی پلیت ایجاد شود پلیت را حساس کرده و پس از خشک شدن و قرار دادن فیلم پوزتیو بر روی آن پلیت را مجدداً نور داده و پس از ظهور و لاک زدن قسمت های زائد که پوشانده شده از دو قشر هستند با اسید رقیق یا سود از بین برده می شوند تا سطح فلز آزاد گردد.
روش کپی ظهور آبی:
در روش ظهور با آب پلیت حساس شده پس از کپی و نور دادن مرکب زده و با آب ظاهر می شوند که این طریق برای کارهای کم تیراژ مناسب ترین متد از نظر تسریع در کار می باشد و از نظر اقتصادی نیز با صرفه می باشد.
ظهوراسیدی:
در روش ظهور با اسید پلیت با داروهای شیمیایی که حلال قشر حساس می باشند و ظاهر می گردد و این سیستم پیچیده برای کارهای پر تیراژ مناسب تر از سیستم اولی می باشد.
طریقه حساس کردن پلیت:
زینک زبر شده را ابتدا با برس همراه با محلول 2 درصد جوهر سرکه سطح پلیت را کاملاً عاری از چربی و اکسید می کنیم سپس آن را با آب شستشو داده و برای مدت 2 دقیقه با محلول آکومیل به نسبت 50 گرم در یک لیتر آب مالش داده و بلافاصله با آب بشویید.
بایستی توجه شود که مقدار گرما در دستگاه تورنت هنگام خشک کردن زیاد از حد نباشد چون قشر حالت سوختگی پیدا کرده و در موقع ظهور دچار اشکال می شود پس از خشک شدن پلیت نبایستی مستقیماً در مجاورت نور قرار گیرد.
این روش حساس کردن تورنت که از خاصیت نستری نوکال سرچشمه گرفته است به طور یکنواخت ماده حساس کننده را از مرکز به تمام سطح پلیت پخش می کند.
امروزه این روش برای حساس کردن پلیت های مسی متداول بوده ولی برای پلیت های حساس نگاتیو و پوزتیو از سیستم نورد استفاده می شود که این سیستم مطمئن تر و یکنواخت تر قشر حساس را روی پلیت می نشاند در ضمن ترکیبات قشر حساس نگاتیو و پوزتیو متفاوت هستند و هر یک مختص سازنده و انحصاری می باشد.
قشر حساس کروم صمغی بیشتر برای روش کپی پوزتیو مورد استفاده قرار می گیرد قشر حساس تهیه شده چندین بار صاف شده و باید از فیلتر رد شود تا مواد زائد آن جدا گردد. در این سیستم ظهور پلیت با کلرو کلسیم که با مقداری اسیدهای مختلف مخلوط می گردد این محلول کلرو کلسیم همراه با اسید که ظهور اسیدی نامیده می شود با وسیله ای به نام تامپون بر روی پلیت مالیده می شود و کمی مقدار محلول اضافه می شود تا بهتر اثر کرده و قشر حساس نور ندیده بر طرف شده و فلز نمایان می گردد.
تامپون:
وسیله ای است که از پارچه مخملی با دسته چوبی درست شده که به جای ابر یا پنبه برای مالیدن داروی ظهور بر روی پلیت از آن استفاده می شود پس از ظهور کامل تمام سطح پلیت را با الکل تمیزکرده و پس از خشک شدن عمل لاک زنی انجام می گیرد.
در واقع خاصیت پلیت چاپ افست بدین گونه است که سطوح سفید یا چاپ نشونده لایه ای از آب را به خود جذب کرده و جاهایی که تصویر و مطلب وجود دارد خاصیت پذیرش چربی یا مرکب را دارا می باشد.
فاصله این دو سطح از نظر ارتفاع در حد میکرون می باشد تا مادامی که نسبت آب و مرکب بر روی پلیت درست باشد کیفیت کار مطلوب و در صورت عدم توازن کیفیت کار چاپی دچار نقصان خواهد شد. زینک های چاپ افست را از نظر حساسیت می توان به دو نوع تقسیم نمود:
1- پلیت نگاتیو
2- پلیت پزتیو
زینک نگاتیو: در مقابل تابش نور حالت استحکام به خود می گیرد و ژلاتین جاهای نور نخورده با داروی ظهور از بین می رود.
زینک پزتیو: ژلاتین جاهای نور نخورده محکم و مقاوم و فضاهای نور خورده با داروی ظهور پاک می شود.
قیمت چاپ ، مجتمع چاپ ، چاپخانه ، چاپ ، چاپ افست ،بسته بندی ، چاپ کاتالوگ ، چاپ مجله
:: بازدید از این مطلب : 649
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0